Önsöz—babasının mesleği iplikçi idi ve bu nedenle gazzali diye anılır.
Sf 42--..Allah canlıları 3 sınıfa ayırmıştır
1-melekler-sadece akıl vermiştir, nefs vermemiştir, günah işlemeye meyal bir hal yoktur
2-hayvanlar—sadece nefs vermiştir. Bizim anladığımız manada akıl vermemiştir
3-insan—akıl ve nefs vermiştir. Kimin nefsi galip gelir ve kimse aklı galip gelir. Aklı galip gelip de, Allah’ın koyduğu ahlak esasları dahilinde hayatını geçirirse, meleklerden daha üstün olabilir.
Sf-113-118--…kalbi şeytanın vesveselerinde korumak Müslüman üzerine vaciptir.Şeytanın vesveselerini defetmek için önce onun giriş yollarını bilmek lazım. Şeytanın giriş yolları kişinin sıfatları ve kötü huylarıdır
1-öfke—aklı zayıflatır, doğru düşünme melekesinin kaybına sebep olur, aklın düşünme melekesi zayıflayınca, şeytanın vesveseleri ona hücum eder.
2-hased, hırs—haris kişi kör ve sağırdır. Şeytan vesvese vermek için fırsat bulabilir. Şeytan hırs ve hasedi ile isyankar oldu ve Adem hırsı ile yasak meyveyi yedi.
3-tokluk—gıda sırf helal dahi olsa tokluk hevai arzuları kuvvetlendirir.
4-ev, eşya, giyim düşkünlüğü—bir kişide bu zaaf varsa, şeytan bunu kullanır. Evi güzelleştirmeye, güzel elbiseler, binekler istemeye, uzun emellere dalmaya sevk eder. Heveslerin biri diğeri takip eder. Bu hevesler peşinde ömür bile tükenebilir.
5-acelecilik—Hz Muhammed (sav) derdi ‘acele şeytandandır’.
6-mal, mülk, para—ihtiyaçtan fazla olan her türlüsü insanın azmasına ve doğru yoldan ayrılmasına vesile olabilir. Bu hal şeytanı harekete geçirir.
7—pintilik, fakir düşme korkusu—
8—taassup—bi rkısım insanlar mezhebinden olmayan yada fikriyatı kendi fikrine uymayan kişilere düşmanlık besler, onları hakir görürüler. Bu hal cemiyeti kemiren çok kötü bir hastalıktır. Bu şeytandandır.
9—su-i zan—her müslümana su-i zan etmekten kaçınmak farzdır. Birisini başkasının hatasını, ayıbını araştırırken görürsen bil ki bu kişinin içi pistir.
Sf 131—…Hz Muhammed (sav) der ki: Müslüman o kimsedir ki, insanlar onun elinden ve dilinden eza-cefa görmezler, zarara uğramazlar.
Sf 150—…Hz Muhammed (sav) der ki; zina eden kişi tevbe eder ve bir daha yapmaz ise Allah tevbesini kabul ederek affedebilir. Halbuki gıybet edeni, hakkında gıybet ettiği affetmedikçe Allah onu affetmez.
Sf 211-212--..Hz Muhammed (sav) der ki: ..kim ki sabah kalktığında en büyük kaygısı dünya ve dünyalık olursa, onun Allah yanında hiçbir değeri yoktur ve ayrıca onun kalbine 4 şeyi musallat eder
1-kederli bir düşünce verir
2-bir meşgale verir ve ondan kurtulup, hayırlı bir şey yapamaz
3-fakirlik duygusu verir, ne kazansa tatmin olmaz
4-uzun emel verir, asla sonuna ulaşamaz
Sf 233--..Hz Ali der ki: dünya hayatı 6 şeyden ibarettir. 1-yenilenler 2-içilenler 3-giyilenler 4-binilenler 5-nikahlanılanlar 6-koklanılanlar
Sf 249--..Hz Muhammed (sav) der ki…insanlardan bir şey istemeyin…
Sf 255--..Hz Muhammed (sav) der ki: kişi arkadaşının meşrebindedir. Sizin her biriniz kimlerle ve hangi meşrepteki insanlarla dostluk kurduğuna dikkat etsin
Sf 260--..Hz Muhammed (sav) der ki… İsrafil, suru ağzına almış..kulağını gelecek emre vermiş, ne zaman emir verilirse üflemek için bekliyor…
Birinci üflemede, gökler ve yerde ne kadar canlı varsa korkudan hepsi ölür sadece Allah’ın ölmeisn murat etmediği canlılar hariç. Bunlar Cebrail, Mikail, İsrafil, Azrail. Sonra Allah ölüm meleğine sırasıyla Cebrail, Mikail, İsrafil’in ruhlarını kabzetmesini emreder. Sonra ölüm meleğinin kendisine de emir gelir ve o da ölür. Bütün mahlukat ikinci sur üfürülene kadar bekler ve Allah İsrafil’i tekrar diriltecek ve ikinci sur üfürülecek…( Zümer süresi 68 ayet—sura üfürülmüş, Allah diledikten başka göklerde kim varsa, yerde kim varsa düşüp ölmüştür. Sonra ona bir daha üfürülmüştür. O anda görürsün ki ayakta bakınıp duruyorlar)
Sf 267-268--.. Hz Muhammed (sav) de rki: ümmetimin müflisi o kimsedir ki, kıyamet günü, kıldığı namaz, tuttuğu oruç ve verdiği zekat ile gelir. Fakat şuna sövmüş, şunun hakkını yemiş, bunun sevaplarında şu, şu alınır, eğer haksızlık ettiği kişilere olan borcunu ödemeden sevapları tükenirse bu sefer onların günahları alınır ve bu kişinin sırtına yüklenir, sonra da cehenneme atılır.
Sf 268—Hz Muhammed (sav) der ki: hz Muhammed süsüşmekte olan iki koyun görürü ve sorar, biliyor musun neden süsüşüyorlar, ..Allah biliyor ve kıyamet günü aralarında hüküm verecek….yerde yürüyen hiçbri hayvan ve iki kanadıyla uçan hiçbir kuş hariç olmamak üzere hepsi sizin gibi ümmetlerdir.
Sf 269--…bunlar gıybet ettiğin, çekiştirdiğin, sövdüğün, kötülük yapmayı kastettiğin, alış-verişte, komşulukta, arkadaşlıkta, konuşmada, münazarada, ders okuma esnasında vs hallerde kendilerine zulmettiğin kişilerin günahlarıdır..
Sf 277--..Hz Muhammed (sav) de rki: insanın dostları üçtür. 1-canı tenden çıkıncaya kadar onunladır (malı) 2- dostluğu kabre kadardır(aile efradı) 3- mahşere kadardır (güzel amelleri)
Sf 281--..ölünce bütün malı-mülkü elinden çıkar aynı zamanda nereden kazanıp, nereye sarfettiğine dair hepsinden hesaba çekilir
Sf 285--..Meryem süresi 71-71 ayet-- içinizden hiç biriniz müstesna olmamak üzere illa cehenneme uğrayacaktır. Bu Rabbimin kaza ettiği bir şeydir. Sonra takva sahiplerini kurtaracağız. Zalimler ise diz üstü düşmüş bir halde bırakacağız
Sf 289--..cehennem ateşinde bulunanlara o ateş aynı derecede sıkıntı vermez. Herkesin isyan derecesine göre ve günahları nispetinde sıkıntı çeker.
Sf 290--.. hz Muhammed (sav) der ki Allah ateşin 1000 sene yakılmasını emretti, ateş kıpkırmızı oldu sonra bin sene daha yakıldı beyaz oldu sonra bin sene daha yakıldı siyah oldu. Siyah ve kapkaradır
Sf 296--…Nisa süresi: derileri piştikçe, azabı tadıp durmaları için, onları başka derilerle yenileyip değiştireceğiz
Sf 302--..ne olurdu akibetimi ve ezelde hakkımda verilen hükmü bilseydim…ahvaline ve amellerine bakarsın. Çünkü herkes kendisi için yaratılanı yapar. .her ne zaman hayırlı bir işe teşebbüs ettiğinde mutlaka karşına bir engel çıkıyorsa ve o hayrı işlemene mani oluyorsa ve gene şer işlemeye kast etmediğin halde yine de seni buna sürükleyen sebepler zuhur ediyorsa bil ki senin üzerine hüküm verilmiştir.
Sf 319--..şükür itaattir, ibadettir; şikayet ise masiyettir…
Sf 336—düşünme bir aynadır, sana iyi ve kötü amellerini gösterir.
Kimin sözü hikmet değilse, o söz batıldır
Kimin sükutu tefekkür değilse, o hatadır
Kimin bakışı ibret almak için değilse, o eğlencedir
Sf 411--.. mutaffifin süresi 14—mümin bir günah işlediği zaman kalbinde siyah bir benek meydana gelir. Eğer tevbe- istifar ederek bu günahı bir daha işlememek üzere dönerse siyah benek oradan kaybolur. Eğer tevbe etmezse, gene işlerse siyah benek büyür, artar. Öyle ki bu hal, kalbi büsbütün kararıp kapanıncaya kadar devam eder.
Sf 432--..bir gün bir adam meclise geldi. Hz Muhammed (sav) dedi ki; onun yüzünde bir şeytani alamet görüyorum…ona sordu; ‘ nefsin sana insanların en hayırlısı olduğunu söylüyor mu? ‘..adam evet dedi…
Sf 433--.. hz Muhammed (sav) yanında bir adam münakaşa etmiş ve adam karşı tarafa ‘ ey siyah kadının oğlu’ demişti ve Peygamberimiz (sav) bunun üzerine dedi ki ‘ zulmettin, zulmettin, başkasının hakkını yedin. Beyaz kadının çocuğunun siyah kadının çocuğuna bir üstünlüğü yoktur’
Sf 433--..Peygamberimiz (sav) bazı vakitler sahabeleriyle yürür bazen de onlara önden gitmelerini söyleri. Kendisi alelade bir gibi onların arasında yürürdü. Bunu bir şeyler öğretmek, örnek olmak ve de kibre ve ucube sebep olacak vesveseleri defetmek için yapardı. Nitekim aynı sebeplerden dolayı bir defasında namazda yeni elbiseyi çıkararak yerine eski elbise giymiştir.
Sf 435--..dört şey vardır ki Allah ancak sevdiklerine verir: 1- yersiz ve kötü söz konuşmamayı bilmek 2-Allah’a tevekkül 3-tevazu 4-kötülüklerden el çekmek
Sf 491--..Hz Muhammed (sav) dedi ki; Allah sizin aranıza rızıklarınızı taksim ettiği gibi ahlaklarınızı da taksim etmiştir. Allah sevdiğine de sevmediğine de dünyalık verir. Dini ise yalnız sevdiklerine verir. ..kişinin kalbi ve lisanı salim olmadıkça gerçek Müslüman olmaz, komşusu onun şerrinden emin olmadıkça iman etmiş olmaz.
Sf 499--..kul hakkı olan vazifelerden bazıları
1-karşılaştığın zaman selam vermen
2-davetine icabet etmen
3-aksırdığı zaman Allah’tan ona rahmet dilemen
4-hastalanırsa, ziyaretine gitmen
5-senden önce vefat ederse, cenazesine gitmen
6-senden bir şey sorduğu zaman, onu irşad etmen
7-onun bulunmadığı mecliste hakkında gıybet ettirmemen
8-kendinin nail olmanı istediği bir şeyi onun da nail olmasını istemen, kendine yapılmasını hoş karşılamadığın şeyi ona yapılmasını da hoş karşılamaman
Sf 535--..hz Muhammed (sav) dedi ki: her müminin mutlaka iki kapısı vardır: bir kapısından rızkı iner diğerinden ameli yükselir. Ölünce her iki kapıda ona ağlar. Peygamberimiz (sav) ardından şu ayeti okudu ‘ne gök ne de yer onların (firavun ve ahalisi) üstüne ağlamadı, onlara aman ve mühlet verilmedi’ Duhan süresi ayet 29
Sf 536--..Allah bir kula hayır murat ederse, ona kendi nefsinin kusur ve ayıplarını görecek basiret verir. Kişi kendi kusur yapılarını görünce tedavi etme imkanına sahip olur fakat insanları çoğu kendi kusurlarını görmezler. Kim ki kendi nefsinin ayıplarını görmek ister, ona dört yol vardır
1-bir büyüğe bağlanıp, onu kendine hakem yapmak
2-son derece basiretli ve dindar birini kendine arkadaş edinmek
3-nefsin ayıp ve kusurlarını düşmanlarından öğrenmek
4-halk arasında gördüğü her mezmun şeyi kendine nisbet etmek. Zira mümin, müminin aynasıdır. Birinde gördüğü bir kusur için kendini araştırmalı
Kötü huylar sokucu yılanlar ve akreplerdir. Kötü ahlakın kalbin safiyetine vereceği zarar korkunçtur. Ölümden sonra ve binlerce sen sürmesinden korkulur.
Sf 565--..ey Allah’ın Resulü, şeytan benimle namazım ve namazdaki kıraatim arasına girdi der biri..
Peygamberimiz (sav) dedi ki: bu şeytandır, ona ‘hınzip’ denir onu hissettiğin zaman Allah’a sığın. Sol yanına üç defa tükür..
Sf 590--..kişi ilim öğrenmeye devam ettiği sürece alimdir, alim olduğunu düşündüğü sürece cahildir
Sf 591--..Bakara süresi 89 ayet—İşte (Tevrat’ın verdiği haberlerle) tanıdıkları Kur’an onlara gelince, onu inkar ettiler. Artık Allah’ın laneti o kafirlerin üzerine..
Bakara süresi 146 ayet—kendilerine kitap verdiklerimiz onu (peygamberi) öz oğulları gibi tanırlar. Öyle iken içlerinden bir kısmı, kendileri bildikleri halde yine mutlaka Hakkı gizlerler.
Sf 593--..güzel ahlak, seninle akrabalık bağlarını koparana sıla-i rahim yapman, iyiliği senden esirgeyene iyilik etmen ve sana zulmedeni af eylemendir.
Sf 594--..Ey Allah’ın Resulü din nedir? Diye biri sordu. Peygamberimiz (sav) dedi ki ‘güzel ahlaktır’ sonra aynı kişi sağ tarafına geçti ve aynı soruyu soru ve aynı cevabı aldı. Adından sol tarafına geçti ve aynı soruyu sorup, yine aynı cevabı aldı. Sonra da arka tarafına geçti ve yine aynı soruyu sorduğun da Peygamberimiz dedi ki ‘öfkelenmemendir’
sf 699--..(Peygamberimizin son günlerinde) namazınızı nasıl kılalım ? Hz Muhammed (sav) dedi ki: beni yıkayıp kefenlediniz zaman evimdeki kabrimin yanına, sedirimin üzerine koyun. Sonra dışarı çıkın. Bir saat benden uzak durun. Çünkü bana ilk rahmet edecek Allah’dır. O ki size rahmet emiştir. Sonra benim namazımı kılmaları ve istiğfarda bulunmaları için meleklere izin verin. Allah mahlukatında ilk gelip namazımı kılacak olan Cebrail’dir. Sonra sırasıyla Mikail, İsrafil, bir toplulukla beraber Azrail ve sonra bütün melekler. Sonra siz bölük bölük giriniz, gruplar halinde namazımı kılınız. ..hakkımda tezkiye yapılmasına, ağlanılmasına, sızlanılmasına asla izin vermeyiniz…ilk defa önderiniz (halife) namazımı kılsın. Sonra en yakınından başlamak üzere ehl-i beytim, sonra kadınlar ve en sonra da çocuklar.
Sizi kabre kim koysun? Hz Muhammed (sav) dedi ki; ehl-i beytimin en yakınlarından başlamak üzere bir grup, ayrıca bir sürü melek ki siz onları göremezsiniz fakat onlar sizi görürler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder